Stress is functioneel. Denk maar aan het moment dat je op straat loopt en er een auto recht op je afkomt. Je lichaam reageert door adrenaline aan te maken, je hartslag te verhogen, je bloedvaten te vernauwen, zodat het bloed naar je hoofd en spieren gaat. Deze reacties zorgen dat je niet eerst gaat wikken of wegen welke kant je op zal gaan of je überhaupt opzij zal stappen, nee, je lijf zorgt dat het reageert door weg te springen. Dit noem je acute of snelle stress. In de oertijd was dit van groot belang. Stress was nodig om te overleven met alle gevaren om ons heen.
Nu hebben we het meestal over stress, want we moeten zoveel, zien de actualiteiten, willen niks missen op de socials, hebben te maken met werkdruk en nemen geen tijd om te ontspannen. Voor het lichaam is er geen verschil in tijd, het reageert nog steeds hetzelfde. Iedereen gaat anders om met stressvolle situaties. Dat heeft te maken met de bibliotheek in de hersenen waar gebeurtenissen uit ons leven liggen opgeslagen.
Positieve stress hebben we nodig
Stress, wist je dat je dat ook nodig hebt? Namelijk eustress, positieve stress: de gezonde spanning voor een feest of het beetje stress vóór een examen of je hebt gekozen om te gaan parachutespringen. Eustress helpt je groeien, zorgt dat je scherp bent, geeft je energie.
Eustress zorgt voor flow, focus en concentratie. Wanneer je te weinig stress hebt, oftewel uitdaging, heb je te weinig prikkels en dat kan zorgen voor onrust. Je moet je hersenen actief houden, anders heb je kans om bore out te raken.
Gevolgen chronische stress
Als stress langdurig is of wanneer je veel stressmomenten achter elkaar hebt, dan noem je dat distress, negatieve stress en dat is funest voor je lijf. Je hebt een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, obesitas, slaapproblemen.
Op de werkvloer zijn er jaarlijks 1 op de 6 en in het onderwijs en zorg 1 op de 5 mensen met een burnout door werkstress. Dit heeft gevolgen voor het welzijn en het kost heel veel geld voor bedrijven om dit verzuim op te vangen. Hoe mooi is het als er aandacht is voor stress op de werkvloer, want langdurige stress heeft grote gevolgen voor je gezondheid.
Chronische stress onderdrukt je immuunsysteem. Je ziet bij mensen die altijd maar aan staan, doorwerken en nooit rust nemen dat ze nooit ziek zijn, maar zodra ze dan een paar dagen vrij zijn, ze eerst ziek worden, hoofdpijn krijgen. Het lichaam gaat dan in één klap de afvalstoffen verwerken die opgeslagen zijn.
Bij chronische stress is alle brandstof nodig voor je hersenen en spieren, je spijsvertering ligt stil. De glucosespiegel gaat omhoog en pas als je weer tot rust komt wordt de energie vrijgemaakt. Wanneer je stress blijft houden wordt de energie die je niet gebruikt om bijvoorbeeld te bewegen, omdat je achter je bureau blijft zitten of op de bank blijft hangen, opgeslagen als vet.
Wat kan je doen?
Één oplossing om stress te verhelpen is er niet. Iedereen reageert anders en heeft iets anders nodig. Toch zijn er een aantal basisvoorwaarden:
- Stress herstelt door rust. Voor de één is dat mediteren, muziek luisteren, dansen, sporten.
- Door beweging, dus niet intensief sporten omdat het van jezelf moet, want dat zorgt juist voor een stressreactie in je lichaam, gaat je lichaam afvalstoffen afvoeren. Als je een hele tijd achter je beeldscherm hebt gezeten is het goed om even in beweging te komen. Je kunt een wandelingetje maken, traplopen of een korte spieroefeningen doen, zoals opdrukken tegen de muur. Door te bewegen verminder je stress, verbetert je stemming, zorg je voor een goede bloedcirculatie. Het is goed voor je denkvermogen en concentratie.
- Dankbaarheid. Als je je gejaagd voelt, waarom zou je dan dankbaar zijn? Het slaat toch nergens op om geforceerd dankjewel te zeggen? Het hoeft niet groot te zijn. Je kan met kleine dingen beginnen. Als je opstaat een bedankje dat de nieuwe dag begint, als de schilder bezig is een complimentje maken “Dat ziet er prachtig uit”, de kleur van de lucht, de bloemen, het eten op je bord. Wanneer je gevoelens van dankbaarheid hebt, komt dopamine, het gelukshormoon, vrij in je hersenen. Je voelt je voldaan, blij en soms zelfs euforisch. Sommige mensen eindigen de dag met een dankbaarheidsdagboekje of in gezinnen staat een grote pot waar iedereen elke dag iets op een briefje schrijft waar hij/zijn dankbaar voor is.
- Goede nachtrust. Tijdens je slaap herstelt je lichaam en worden de gebeurtenissen van de dag verwerkt.
- Voeding. Juist in stressvolle periodes is het van belang gevarieerd en regelmatig te eten. Groenten, fruit, volkoren producten, noten en zaden, peulvruchten, gezonde vetten zorgen voor de voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Bewerkte voeding en veel suikers kunnen zorgen dat je je nog gejaagder, futlozer voelt.
14 t/m 18 november is de week van de werkstress. Dat is een goed moment voor werkgevers om aandacht voor de werknemers te hebben. Een holistisch leefstijlcoach kijkt naar verschillende gebieden van het menszijn. Het gaat om mindset, veerkracht, aanvaarden van situaties, fysieke gesteldheid.
“Als woelig water tot rust komt, wordt het langzaam helder. Als iets traag in beweging komt, komt het langzaam tot leven“- Lao-Tse